Nova blamaža: BiH bez delegacije u Vijeću Evrope
26. juni 2019
„BiH trenutno nema svoje predstavnike u Parlamentarnoj Skupštini Vijeća Evrope (VE) tako da ne može uticati na bitne odluke iz nadležnosti ove institucije, poput izbora sudija Evropskog suda za ljudska prava, komesara za ljudska prava što je pozicija koju trenutno obnaša Dunja Mijatović iz BiH, te izbor Generalnog sekratara ove organizacije koji se bira jednom u pet godina, odnosno na ovosedmičnom zasjedanju Parlamentarne skupštine VE", kaže koordinator Inicijative za monitoring evropskih integracija BiH Rasim Ibrahimagić.
Kako se političari u BiH ni gotovo devet mjeseci nakon izbora ne mogu dogovoriti o formiranju vlasti, u blokadi je Parlament BiH, koji bi trebalo da imenuje članove Delegacije BiH u Parlamentarnoj skupštini VE.
Vijeće Evrope - najstarija evropska organizacija
Za Vijeće Evrope često se kaže da je najstarija evropska organizacija, a u praksi se do sada pokazalo da članstvu u Evropskoj uniji (EU) obavezno prethodi članstvo u VE. BiH je još 2002. godine postala članica VE, ali je napredak ove zemlje ka EU skroman, prvenstveno zbog čestih političkih kriza, visokog stepena korupcije i ustavnih nedorečenosti.
Punopravno članstvo u Vijeću Evrope (VE) sa sobom nosi prava i obaveze, kaže Ibrahimagić. „Običnim građanima članstvo u VE omogućava da se koriste evropskim sudskim instancama, dok državu obavezuje da se, opet u korist građana, pridržava Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. Tu je i učešće u radu i korist od mišljenja Venecijanske komisije koje je savjetodavno tijelo VE u ustavnim, izbornim i drugim pitanjima od značaja za demokratiju."
Rusija se vraća, BiH miruje
Naš sagovornik govori i o šansama BiH da naknadno imenuje članove delegacije u Parlamentarnoj skupštini VE. „BiH je propustila šansu da učestvuje na junskom zasjedanju Parlamentarne skupštine VE. Delegacija se u pravilu treba imenovati u roku od šest mjeseci od održavanja izbora, ali se zemlji može dati i dodatna prilika da imenuje delegaciju", objašnjava Ibrahimagić. Međutim, BiH je propustila i tu dodatnu priliku. "Propuštena prilika za učešće na trenutnom junskom zasjedanju je nepovratna i ona je svojevrsna personifikacija potpune nesposobnosti izabranih političkih predstavnika koji ni devet mjeseci nakon izbora nisu u stanju sastati se i raspravljati o sada već mnogim nagomilanim problemima u državi", zaključuju Ibrahimagić.
Direktor Međunarodnog instituta za bliskoistočne i balkanske studije (IFIMES) iz Ljubljane Zijad Bećirović napominje da se i Rusija nakon pet godina pauze, ponovo vraća u VE, dok BiH zbog duboke političke krize pauzira u radu ove institucije. „Sada se vide prave razmjere hipokrizije političkih odnosa u BiH, državi koju već 30 godina vode u ambis propale političke opcije upropaštavajući je u svakom pogledu", kaže Bećirović.
Članstvo u VE se ne dovodi u pitanje
„Daytonski sporazum je predviđao tijesnu saradnju političkih struktura na svim nivoima vlasti, a desilo se suprotno. SNSD (Savez nezavisnih socijaldemokrata) traži formiranje novog Vijeća ministara i sve dok se to ne ostvari, delegati i poslanici iz te stranke ne učestvuju u radu Parlamenta BiH, mjestu gdje se donose i odluke o Delegaciji u VE", kaže Bećirović. Po njegovim riječima, SNSD u tome ima saveznika Dragana Čovića i HDZ (Hrvatsku demokratsku zajednicu) BiH. Na drugoj strani su političke opcije koje insistiraju na slanju Godišnjeg nacionalnog programa (u okviru Akcijskog plana za članstvo u NATO-u) prije uspostave novog Vijeća ministara. "U suštini se radi o pokušajima da se pokaže kako je BiH nefunkcionalna i 'nemoguća' država i kako mora doći do njenog kolapsa", smatra Bećirović.
Tvrdnje kritičara potvrđene su i u sjedištu VE u Strasbourgu, odakle je za Al Jazeeru Balkans saopćeno da BiH koja nije imenovala svoju Delegaciju u ovoj instituciji „neće moći svojim glasovima uticati na izbor novog generalnog sekretara Vijeća Evrope, kao i na izbor sudija Evropskog suda za ljudska prava". „U širem smislu, uticaj BiH na međunarodnom planu bi, shodno tome, bio umanjen. Vijeće ipak odbacuje špekulacije da bi ovaj problem mogao dovesti u pitanje članstvo BiH u Vijeću Evrope", navodi se u saopćenju.