Navaljni se bori da Rusi uzmu sudbinu u svoje ruke

Bilo je neprijatno iznenađenje za ruskog predsjednika Vladimira Putina to što je ovogodišnji laureat Aleksej Navaljni. Putinova arhetipska Nemeza (boginja odmazde i kažnjavanja po zasluzi) dobila je nagradu za slobodu misli Saharov koju dodjeljuje Evropski parlament. Mnogi tu nagradu stavljaju u isti red sa Nobelovom nagradom za mir.

Prema mojim izvorima u Evropskom parlamentu, nije lako donijeta odluka da se priznanje i novčana nagrada od 50.000 evra dodjele Navaljnom. Glavna dilema za njegovu nominaciju bila je da li se njegov rad uopšte može smatrati borbom za ljudska prava.

Navaljni je prije svega poznat kao aktivista borbe protiv korupcije i političar. Kandidovao se za gradonačelnika Moskve 2013. godine, osvojivši 27 odsto glasova. Pet godina kasnije je Kremlj blokirao njegovu namjeru da učestvuje na predsjedničkim izborima.

Na kraju je odabran zbog „velike hrabrosti iskazane u pokušajima da se ruskom narodu vrati sloboda izbora“, rekla je potpredsjednica Evropskog parlamenta Hajdi Hautala. Kako je dodala, to je Navaljnog koštalo slobode i umalo života.

U ime parlamentaraca, Hautala je pozvala da se Navaljni smjesta i bezuslovno pusti iz zatvora. Te riječi pojašnjavaju da cilj nagrade nije samo odlikovanje Navaljnog, već i pritisak na Kremlj da ga oslobodi.

Evropski poslanici su u pravu: danas su Rusima oduzeta osnovna prava da slobodno biraju vlast koja bi odgovarala narodu, upravljala transparentno i odlazila kad građani izglasaju nekog drugog.

U tom smislu, nema mnogo vajde od debate da li bi Rusija trebalo da bude predsjednička ili parlamentarna republika, da li treba da ima zakone koji zabranjuju govor mržnje po ugledu na EU ili SAD, da li treba da definiše brak kao zajednicu muškarca i žene ili šire... to je sve besmileno prije nego što Rusi imaju mogućnost da slobodno biraju predstavnike koji će o tome debatovati u Dumi.

Navaljnijeva otkrića o masovnim i nekažnjenim zloupotrebama Putinovog režima te spisak poručenih sudskih procesa i disidenata u zatvorima, podsjećaju nas na nedostatak još jednog osnovnog prava u Rusiji - prava na pošteno suđenje i, šire govoreći, na nezavisno pravosuđe koje ne služi kao poluga održanja autoritarne vlasti.

Na poslijetku, trovanje Navaljnog kad je tek srećom izvukao živu glavu podsjeća da ruske vlasti lako van snage stavljaju i najosnovnije pravo – ono na život.

Trideset godina nakon kolapsa sovjetskog sistema, Rusija na neki način politički stoji lošije nego u posljednjim godinama SSSR. Navaljnijeva borba protiv visoke korupcije i njegova lična životna priča suprotstavljaju se i podrivaju Putinovu glavnu polugu vlasti: neupitnu poslušnost u strahu od represije.

Štaviše, lideri EU su sada obavezni da traže oslobađanje Navaljnog još glasnije nego prije, a to će nadasve živcirati Putina. Dodjela nagrade Navaljnom će efektno suzbiti i pokušaje nekih zapadnih ekstremnih ljevičara da ga proglase okorjelim nacionalistom kojeg ne treba podržati.

Evropski parlament je poslao jasnu poruku: Navaljni se bori da Rusi uzmu sudbinu u svoje ruke.

Pratite nas i na Facebooku, na Twitteru, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu