1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Kurti: „Cilj Srbije je revanš, moramo biti spremni na to“

21. novembar 2024

Kurtijevi postupci unijeli su nesigurnost i ogorčenje među kosovske Srbe, ali to iritira i zapadne sile, piše „Noje cirher cajtung“.

https://p.dw.com/p/4nFgZ
Premijer Kosova Aljbin Kurti (Albin Kurti)
Premijer Kosova Aljbin Kurti (Albin Kurti)Foto: Armend Nimani/AFP

Aljbin Kurti ima dobre šanse da ponovo bude pobjednik izbora na Kosovu u februaru 2025, piše Noje cirher cajtung. Kao argumenti se navode privredni rast od šest odsto, strane investicije i pad nezaposlenosti na deset odsto.

Ali, popularnost Kurtija ima i druge razloge, procjenjuje autor članka Andreas Ernst: „Popularnosti tog 49-godišnjaka doprinosi prije svega njegovo konfrotativno držanje prema susjednoj Srbiji“. Međutim, kako se ocjenjuje, „Kurtijevu ofanzivnu strategiju ne osjeća toliko Beograd, koliko 90.000 Srba na Kosovu“.

„Srbi faktički upravljaju samo još školstvom i zdravstvom“

Na sjeveru Kosova postojala je vrsta srpske državne uprave i Srbija je bila važan poslodavac, ali je Kurti sve promijenio, navodi se u članku: „Tome je Kurti stao u kraj. Tvrdim administrativnim mjerama skoro godinu dana on tu sprovodi kosovsku suverenost. Gradi na sjeveru baze za teško naoružanu specijalnu policiju, šalje finansijske inspekcije i oduzima zgrade, koje su izgrađene bez dozvole Prištine. Zabranio je upotrebu srpskog dinara, a table na ćirilici su zamijenjene. Srbi faktički upravljaju samo još školstvom i zdravstvom.“

„Ti postupci su unijeli nesigurnost među kosovske Srbe i ogorčili ih – ali to iritira i zapadne sile. One kritički tvrde da su ti koraci ’jednostrani’ i da nisu bili dogovoreni sa Briselom, Berlinom i Vašingtonom. Kurtija to, međutim, ostavlja hladnim. Ta nonšalantnost prema važnim protektorima njegove zemlje ima predistoriju. To je priča o Kurtijevom političkom usponu“, piše Noje cirher cajtung.

„Otpor zapadnom poslijeratnom poretku"

Švajcarski list ukazuje: „Tako kako se devedesetih kao politički aktivista borio protiv srpske vlasti – zbog čega je dvije godine proveo u zatvoru – tako je kasnije pružao otpor zapadnom poslijeratnom poretku. S malom grupom istomišljenika 2005. je osnovao pokret ’Samoopredjeljenje’ koji se zalagao za samoopredjeljenje Kosova i kasnije ujedinjenje sa Albanijom.“

U članku se podsjeća na Kurtijevu borbu protiv upravnog aparata Ujedinjenih nacija na Kosovu (UNMIK-a), što mu je donijelo sve veću podršku stanovništva. „To je od Kurtija napravilo crvenu krpu, odnosno nekoga ko izaziva ambasadore zapadnih sila u Prištini, koji su sebe vidjeli kao neku vrstu prokonzula. Kurti je takođe kategorično odbijao pregovore s Beogradom o statusu Kosova“.

Kurti nije bio ni za „nadgledanu nezavisnost" koja je proglašena 2008. uz američku podršku i protiv volje Beograda, piše list – i navodi njegove reči: „Države se ne ’poklanjaju’ već se narodi izbore za njih.“

Kosovo Parlamentswahl 2019
Aljbin Kurti obraća se simpatizerima njegovog „Samoopredjeljenja“ nakon pobede na izborima, Priština 6. oktobra 2019.Foto: AFP/A. Nimani

Kurti: "Zapad i danas pogrešno procjenjuje Srbiju"

U članku se ukazuje da se Kurti, za razliku od mnogih drugih političara, temeljno bavio političkim teorijama. „Srpsku vlast na Kosovu od balkanskih ratova 1912. on iz te perspektive posmatra kao kolonijalnu vladavinu, a nasuprot tome, albanski nacionalizam kao emancipatorski. Međunarodni protektorat od 1999. Kurti je kritikovao kao tuđinsku vladavinu s neoliberalnim predznakom.“

Dvije decenije nakon toga, Kurtijeva kritika postala je po tonu umjerenija. "Zapad i danas pogrešno procjenjuje Srbiju, koja je „otvorena kapija za ruski i kineski uticaj u Evropi“, citira list Kurtija koji je govorio na jednom skupu Švajcarskog društva za spoljnu politiku ali navodi i „Vučićev dobar odnos sa zapadnim prijestonicama“.

Municija za Ukrajinu i litijum – Vučićeva veza sa Zapadom

„Naklonost Zapada Vučić je zadobio tako što je od ruskog napada Ukrajini isporučio municiju u vrijednosti od preko 800 miliona evra“, piše Noje cirher cajtung, a osim toga podsjeća i na Vučićevo zalaganje za rudarenje litijuma koje ga interesno povezuje sa Evropskom unijom i Njemačkom. „Ko prati to što Vučić radi – ne ono što priča – može da dođe do zaključka da je Srbija čvrsto u zapadnom taboru“, ocjenjuje se u članku.

Međutim, dodaje se i da je Kurti na jednom međunarodnom forumu osporavao tezu da je Vučićeva politika sjedenja na više stolica i protivljenje kosovskoj nezavisnosti samo gluma za domaću publiku. Kurti je tvrdio da Vučić Zapad vuče za nos i da vlast u Beogradu nije odustala od velikosrpskog projekta skrivajući ga iza sintagme „srpski svet“.

Vuöiä praktikujue „strateško strpljenje“

Kurtijeva je teza, kako se procjenjuje, da Vučić praktikuje „strateško strpljenje“ kao azerbejdžanski predsednik Ilham Alijev – naoružava Srbiju da bi prema Kosovu postupio kao Azerbejdžan prema Nagorno-Karabahu. „Cilj je revanš, moramo biti spremni na to“, rekao je Kurti.

„Zaista, poneko u Beogradu i računa s tim da će Trampova pobjeda donijeti šansu da se vrati makar sjever Kosova. Nade se polažu u Ričarda Genela, bivšeg Trampovog specijalnog izaslanika za Balkan, koji ima tijesne veze sa Beogradom i koji je veliki kritičar Kurtija.“

Kurti na to, međutim, podsjeća da je Kosovo dobro sarađivalo s obje američke partije. „Pod demokratom Bilom Klintonom je 1999. oslobođeno, a Džordž Buš Mlađi, republikanac, bio je predsjednik 2008. kada je steklo nezavisnost“, piše švajcarski Noje cirher cajtung.

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu