1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Dan jednakih plata: do danas su žene radile besplatno

7. mart 2023

Žene u Njemačkoj zarađuju manje od muškaraca, a po novoj statističkoj metodi, ta razlika je prošle godine bila čak 39 odsto. Jedna od glavnih razloga za to je što žene rade manje plaćenih radnih sati.

https://p.dw.com/p/4OLo2
Produktion des AUDI A3 im AUDI Werk in Ingolstadt
Foto: picture-alliance/Ulrich Baumgarten

Ove godine, Međunarodni dan akcije za jednake plate žena i muškaraca, Equal Pay Day, u Njemačkoj pada ovog 7. marta. Taj dan, koji se razlikuje od zemlje do od zemlje, označava dan do kojeg su žene u prosijeku radile besplatno – zbog razlike u platama u odnosu na muškarce.

Prema podacima Saveznog zavoda za statistiku, žene u Njemačkoj trenutno zarađuju u prosijeku 18 odsto manje od muškaraca. Rodna razlika u platama postoji i u javnom sektoru (6%), mada je u privatnom mnogo veća (19%).

Najveća rodna razlika oko 40 godine

Međutim, novi pokazatelj njemačkog Zavoda za statistiku pokazuje još veću razliku. Takozvani „Gender Gap Arbeitsmarkt" ili na engleskom „Gender Overall Earnings Gap", uzima u obzir faktore kao što su bruto zarada po satu, plaćeno radno vrijeme i stopa zaposlenosti. Na osnovu tog indeksa, nejednakost zarada u Njemačkoj prošle godine iznosila je čak 39 procenata.

Jedan od glavnih razloga za taj jaz u platama između žena i muškaraca je visok procenat žena koje rade sa skraćenim radnim vremenom. Dok su muškarci radili 148 sati plaćenog rada mjesečno, žene su radile samo 121 sat. To znači da su žene trošile 18 odsto manje vremena na plaćeni rad od muškaraca.

Od prosiječne starosti pri rođenju prvog djeteta (za majke: 30,5 godina), ta razlika se s godinama stalno povećavala. Dok su žene često smanjivale radno vrijeme, mnogi muškarci su svoje produžavali. Razlika u plaćenim radnim satima najveća je za ljude starosti između 39 i 41 godine i iznosi čak 23 odsto.

Pored toga, činjenica da žene u prosijeku zarađuju 18 odsto manje po satu od muškaraca, djelimično se može objasniti i činjenicom da žene češće rade u industrijama i zanimanjima s nižim platama, kao što su zdravstvo ili socijalni rad, objašnjavaju statističari. Međutim, čak ako se ti faktori izuzmu, a to znači kada žene rade identičan posao kao muškarci, ostaje jaz u platama od sedam procenata u korist muškaraca.

Mnoge žene na slabo plaćenim poslovima

Više od 80 procenata zaposlenih na pet najslabije plaćenih poslova su – žene. To proizilazi iz odgovora Ministarstva rada na zahtjev Ljevice, a prenosi list „Rajniše post“. Udio žena u maloprodaji hrane, cvjećarstvu i uslugama lične njege je preko 80 odsto, a u ugostiteljstvu oko 60 procenata.

U pet najplaćenijih profesija, međutim, žene su u manjini, sa izuzetkom ljekara. U pilotskim kabinama aviona, na primjer, ima samo 6,5 odsto žena, 14,8 odsto tehničkih istraživača su žene i 22 odsto u upravama ili odborima firmi.

Samo u oblasti „vodosnabdijevanje, kanalizacija, upravljanje otpadom“ žene su u prosijeku zarađivale nešto više od svojih muških kolega – jedan odsto.

Stroži zakoni za više pravičnosti

Povjerenica njemačke vlade za borbu protiv diskriminacije, Ferda Ataman, želi da strožim zakonima ukine nejednakost plata. Ona je u intervjuu za njemačku mrežu urednika (RND) pozvala na reformu Zakona o transparentnosti plata.

Ataman ukazuje da je, uprkos postojećem zakonu, ženama i dalje teško da konkretno dokažu nejednakost u platama: pravo na informacije o platama kolega koje rade na istom poslu odnosi se samo na firme s 200 ili više zaposlenih.

Osim toga, dodaje, taj zakon „ima mnogo rupa“. Uz „dalji razvoj“ zakona koji je najavljen u koalicionom sporazumu njemačke vlade, mora se, kaže, voditi računa o tome da se zakon ubuduće primjenjuje na sve firme.

Ataman podsjeća da takođe kasni pravo na tužbu za udruženja koje se inače pominje u koalicionom sporazumu: „Po zakonu su nejednake plate kvalifikovane kao diskriminacija. Njemačka ne može sebi da dopusti da žene manje plaća i u 21. vijeku."

Ministarka za porodična i ženska pitanja Liza Paus za list „Tagesšpigel“ objašnjava da Njemačka mora da se oprosti od društva u kojem dominiraju muškarci: „Za mene je kraj patrijarhata onda kada su žene ekonomski i politički izjednačene, kada polovina vlasti pripada ženama i kada se rodno zasnovano nasilje ne umanjuje kao individualni čin“, zaključuje ministarka Paus.

dr (ard, destatis)

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu